Dereguleren - best lachen
2250 Euro, dat is de maximale boete in Rotterdam voor baasjes van blaffende honden. 'Niet waar!' riep iemand in de raadszaal van de gemeente waar ik moderator was meteen: 'Dat is in Amsterdam'. 'Hoe weet u dat zo zeker?' vroeg ik hem. 'Dat is gewoon niet bij ons, dat soort dingen doen wij hier niet', zei de man stellig. Hilariteit in de zaal.
Meteen was duidelijk waar het vanavond over ging: ambtelijke regels die niemand tot dienst zijn. De beleidsmedewerker had er nogal wat voor me verzameld, ter vermaak. Uit Nederland en het buitenland. In Flevoland mag je niet stoepkrijten, in Groningen niet bedelen en in Meppel niet naar binnen kijken bij mensen thuis. Het kan nog veel gekker. In het Verenigd Koninkrijk mag een zwangere vrouw overal haar behoefte doen, zelfs in de helm van een politieman. Als er op de Britse kust een dode walvis wordt gevonden (dat is sinds kort helemaal niet zo'n gek idee, het komt in de beste landen voor weten we inmiddels) gaat de staart naar de koningin en het hoofd naar de koning. In Miami Florida is het voor mannen verboden een strapless jurk te dragen.
Regels zijn niet alleen lastig als ze gaan over situaties die nooit voorkomen en die geen doel dienen, maar ook als ze niet te handhaven zijn. Hondenpoep bijvoorbeeld, we willen allemaal dat het baasje het opruimt. Maar wat doet een gemeente eraan als er toch steeds een grote bolus op de stoep voor je voordeur ligt? Een DNA monster nemen en alle honden in de buurt natrekken? Natuurlijk niet. Gemeenten willen daarom steeds vaker 'dereguleren'. Dat wil zeggen regels afschaffen, vereenvoudigen en versoepelen. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn, zult u denken, maar dat valt tegen.
Want hoe minder regels je maakt, hoe meer je aan burgers overlaat. En dat kan voor dilemma's zorgen. Voorbeeld: kapvergunning afschaffen. Iedereen is voor. Het gaat er maar om dat een aantal beeldbepalende bomen blijven staan. Die kunnen op een lijstje beschermde bomen, en voor de andere bomen is geen vergunning meer nodig. Mooi toch? Totdat blijkt dat er wel érg veel bomen worden gekapt, omdat veel mensen prioriteit geven aan meer licht op hun zonnepanelen. Burger tevreden, gemeente tevreden? Of schuurt het hier toch teveel met het door de raad vastgestelde duurzaamheidsbeleid?
De gemeente wou het onderwerp in de raad bespreken op een manier die luchtig was en toch de dilemma's blootlegde. Daarom zochten ze een dagvoorzitter die de twist begreep. Via via kwamen ze bij mij uit. Raadsleden zijn gewend aan technische vergaderingen. Dat er gelachen mocht worden, moest ik ze aan het begin even uitleggen. Bij de eerste grap kwam de lach aarzelend op gang. (Door een technische storing moesten we van de raadszaal verhuizen naar de trouwzaal, ik zei dat ik dat erg toepasselijk vond omdat trouwen de snelste manier is om te dereguleren: alles wat je ooit dacht te hebben afgesproken met jezelf is meestal binnen de kortste keren terziele). Maar het wende gauw. Er ontstond een enorme betrokkenheid en bij vlagen pittige discussie in de zaal. De stemming was tegelijk vrolijk en daardoor was er heel veel ruimte voor echte gedachtenontwikkeling.
Beoogd resultaat van de avond was bewustwording, maar ook wat meer enthousiasme voor het thema. Toen ik 10 minuten na tijd afsloot, zag ik een raadslid verbaasd op haar horloge kijken. Missie geslaagd. Conclusie van de wethouder: dit gaat zich rondpraten.